Terug naar overzicht
Tussen de feestdagen sprak het COC met Genevieve Bak, wijkagent in Den Bosch én aanjager van Roze in Blauw binnen basisteam ‘s-Hertogenbosch. Wat houdt dat precies in? En hoe kijkt zij naar het politiewerk vanuit Roze in Blauw?
Op het bureau aan de Vogelstraat zitten we aan een lange tafel op de vierde verdieping. Normaal gesproken wordt deze gebruikt door de eenheidsleiding en staf, maar gezien de feestdagen is er nagenoeg niemand. Met een bak koffie nemen we plaats aan één van de tafels. Deze zijn nog versierd met een kerstloper en aan de lampenkap erboven hangt nog meer kerstversiering. Prettige Feestdagen! staat er geschreven op het whiteboard aan de muur. Vanaf de vierde verdieping hebben we een mooi uitzicht over de Tramkade aan de overkant van de Dieze.
Geneviève is een geboren en getogen Bosschenaar en werkt 23 jaar bij de Politie. Vanaf 2019 is Den Bosch ook haar werkgebied. Toen merkte ze al snel op dat er geen aanspreekpunt voor Roze in Blauw was in Den Bosch. ‘Dat is hier geen probleem,’ kreeg ze te horen. “Onzin natuurlijk!” zegt ze er gelijk achteraan. “Ik ben ook onderdeel van de LHBTI-gemeenschap, en weet dat er wel degelijk incidenten zijn waarbij geaardheid of gender een rol speelt.”
Waar heb je dan wel eens mee te maken gehad in je werk?
“Denk aan meldingen van mensen die werden lastiggevallen, nageroepen, in elkaar geslagen of vervelende opmerkingen krijgen over een regenboogvlag achter een raam. Transpersonen die zich niet veilig voelen in hun wijk. In grote steden is het wat Roze in Blauw betreft vaak iets beter geregeld, maar ook voor Den Bosch en omliggende regio is dit gewoon nodig. Veiligheid is een basisbehoefte. Hier kunnen we als politie echt meer uithalen, daarom heb ik het toen naar mij toe getrokken. Gelukkig wordt er nu echt anders gedacht binnen het team.”
“Ik sta ook met één been in de gemeenschap en wil het vertrouwen opbouwen.“
Hoeveel collega’s zijn betrokken bij Roze in Blauw?
“Binnen basisteam Den Bosch zijn we in 3,5 jaar tijd van 0 naar 3 collega’s gegaan. Iets waar ik stiekem best trots op ben. Roze in Blauw is een neventaak, je doet het dus naast reguliere werkzaamheden. Met meer collega’s ben je dus flexibeler en kun je meer. Zo hebben we op Coming Out Dag ervoor gezorgd dat het bureau in de regenboogkleuren werd verlicht.” (zie foto)
Ondanks de inspanningen van Roze in Blauw blijft aangifte- en meldingsbereidheid achter onder de LHBTI gemeenschap. Hoe denk jij dat dat komt?
“Vaak hoor ik dat mensen in het verleden een slechte ervaring hebben gehad met de politie. Dit verspreid zich dan als een olievlek. Dit is met name het geval voor zaken die niet direct strafbaar zijn, zoals bijvoorbeeld naroepen. Dan ontstaat het idee dat het geen zin heeft, en dat we er bij de politie niks mee doen. Ik krijg vanuit het Roze in Blauw piketnummer (24/7 bereikbaar) ongeveer één melding per maand voor Den Bosch en omgeving. Ik kan mij niet voorstellen dat er niet meer speelt.”
“Vervelend gedrag is niet altijd strafbaar. Naroepen is niet strafbaar, maar geeft wel een onveilig gevoel.”
In veel gevallen gaat het over naroepen of uitschelden, wat kan de politie dan wel doen?
“De basisschool-overtuiging ‘schelden doet geen pijn’ is gewoon niet waar. Als je vanwege je geaardheid uitgescholden of beledigd wordt heeft dit grote gevolgen voor je gevoel van veiligheid, ondanks dat dit soort zaken niet direct strafbaar zijn. Het maakt het direct erg persoonlijk: jij mag er niet zijn, jij doet er niet toe. Als politie kunnen we in zo’n geval aanhoren, bemiddelen en adviseren. We kunnen bij grensoverschrijdend gedrag of overlast ook een normerend of stop-gesprek organiseren. We leggen de gemaakte afspraken ook vast in onze systemen zodat we in het vervolg snel kunnen handelen en bekend zijn met de situatie. We moeten dan alleen wel een melding krijgen. Het is misschien wat kort door de bocht, maar als je niets meldt is het ook voor het slachtoffer kennelijk niet belangrijk. Wij moeten wel weten wat er speelt.“
Hoe gaat de politie om met meldingen waar geaardheid of genderidentiteit een rol speelt?
“Het begint met nieuwsgierig zijn naar de ander. Divers vakmanschap noemen we dat. Het is belangrijk dat collega’s zich inleven in de persoon, ongeacht de levensovertuiging of -stijl van de persoon. Er moet wel een oprecht gevoel bij zitten, zodat je in verbinding kunt komen en je in die ander kan verplaatsen. Nog niet iedere collega kan dit. Als blanke hetero-politieman ben je hier wellicht niet snel mee in aanraking geweest, of heb je zelf niet ervaren hoe het is om onderdeel te zijn van een minderheid. Dat kan het inleven lastiger maken. Dit is naar mijn idee meer onbekendheid dan onwil. Als Roze in Blauw gaan we in gesprek met collega’s voor een stuk bewustwording. Ook wij doen nog wel eens dingen onhandig, maar er is steeds meer aandacht en begrip voor. Iedere diender moet wat mij betreft hiermee aan de slag gaan.”
Met wie werken jullie samen voor Roze in Blauw-meldingen?
“Dat is heel divers. In het politienetwerk werken we in het algemeen met heel veel partijen samen. Voor strafbare feiten, maar zeker ook voor hulpverlening. Dat is voor Roze in Blauw niet anders. Denk bijvoorbeeld aan woningbouw- en winkeliersverenigingen, praatgroepen, scholen en jongerenwerk zoals Powerup073, voorganger van een kerk of imam van een moskee, bewonersverenigingen én dus ook met het COC. Onlangs is er door een van onze Roze in Blauw coördinatoren nog een voorlichting gegeven bij de handhavers van de gemeente.”
“Binnenkort is er trouwens ook een training in Den Bosch: Overal Jezelf Kunnen Zijn. Dit soort initiatieven trainen op fysieke en mentale weerbaarheid en empowerment. Ik geloof hier heel erg in. Speciaal voor transpersonen organiseer ik (op persoonlijke titel) vanaf 27 februari, in totaal vier maandagavonden extra trainingen in Krav Maga in De Plek Maaspoort in ’s -Hertogenbosch. Vanuit het Pride Donatie Fonds heb ik hiervoor budget gekregen om dit te organiseren. Beschouw jij jezelf als transgender, behoor je wat ons betreft tot de doelgroep.”
Hoe staat het eigenlijk met de LHBTI vertegenwoordiging binnen de politie?
“Vroeger was er wel echt een macho cultuur. Met je leren jas aan door de binnenstad surveilleren, een beetje ‘stoerdoenerij’. Tijdens diensten deel je veel met elkaar, dan is het wel echt lastig als je niet jezelf kunt zijn. Dat kost dat een hoop energie.”
“Zelf heb ik eigenlijk geen negatieve ervaringen gehad. Een collega vroeg aan mij: ‘Is dat geen leuke hoofdagent voor jou?’ Waarop ik reageerde: ‘Doe mij maar een leuke vrouwelijke hoofdagent.’ En daarmee was ik ineens uit de kast. Ik vond het wel eng, maar eigenlijk werd er heel nuchter op gereageerd. Dan is het voor lesbische vrouwen nog makkelijker dan voor mannelijke collega’s. Het woord homo valt helaas nog geregeld, ook binnen de politie. Uiteraard zijn er rotte appels, maar ik wil eigenlijk ook niet geloven dat mijn collega’s bewust dingen roepen om andere collega’s te beledigen. Ik vind ook dat ik vanuit Roze in Blauw een verantwoordelijkheid heb en spreek collega’s aan.”
“In mijn 23 jaar bij de politie heb ik echt wel stap voor stap een cultuurverandering meegemaakt. Helaas is het nog niet overal, altijd veilig en weet ik dat er collega’s ongewild in de kast zitten. We moeten op straat vaak mondig zijn en sterk in onze schoenen staan, dus binnen de teams vraagt dat om dezelfde houding. Uiteindelijk hebben we nog altijd meer overeenkomsten dan verschillen.”
“Diversiteit binnen de politie is nog niet zoals het zou moeten, maar dit gaat wel stap voor stap beter.“
Wat zijn je goede voornemens voor jezelf en voor Roze in Blauw 2023?
“Voor mijzelf wil ik mijn ratio en intuïtie verbinden. Goed kijken naar wat er precies gebeurt en ook mijn hart volgen. Ik wil ook meer naar voren stappen om bepaalde structuren te veranderen die er in de wereld zijn. Zowel in de samenleving als bij de politie. Nieuwe wegen durven bewandelen in plaats van ‘we doen het al jaren zo’.”
“Voor Roze in Blauw wil ik wat meer vooruit werken. Een jaarplanning maken zodat we beter weten op welke momenten we er het beste kunnen zijn voor de gemeenschap. Bijvoorbeeld bij welke evenementen we aan kunnen sluiten zodat we meer zichtbaar zijn. Er zijn ook locaties waar ik meer aandacht voor wil krijgen, zoals de homo-onmoetingsplaats (HOP) in Engelen.”
“Tot slot wil ik zorgen voor een betere registratie van feiten waarbij LHBTI een element is. Dan krijgen we een beter inzicht in wat er speelt en kunnen we hier beter mee aan de slag.”